آشنایی با سیستمهای گرمایش از کف با
افزایش روز افزون جمعیت و همچنین کاهش منابع انرژی، مصرف بهینه انرژی امری
بدیهی میباشد. در این راستا نقش سیستمهای گرمایشی بهینه ساختمانها و
مجتمعهای مسکونی در کنترل و بهینهسازی مصرف انرژی مهم و قابل تامل میباشد.
سیستم حرارتی گرمایش از کف که انتقال حرارت به صورت تشعشعی
(تابشی) سهم زیادی در فرآیند گرمایشی آن دارد، درمقایسه با سایر سیستمهای
حرارتی نه تنها در صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی بلکه در مقوله رفاه و
آسایش ساکنان ساختمانها دارای نقاط قوت بسیاری میباشد. در سالهای اخیر،
سیستم گرمایشی از کف در کشورهای اروپائی و آمریکا بسیار متداول شده است و
دلیل این گسترش روزافزون بهینه بودن مصرف انرژی، توزیع یکسان گرما در تمامی
سطح و فضا و دوری از مشکلات موجود در سایر روش ها ، به عنوان مثال سیاه
شدن دیوارها، گرفتگی و پوسیدگی لوله ها و… می باشد. استفاده از روش گرمایش
از کف جهت گرمایش محل سکونت از دیرباز به طرق مختلف انجام می گرفته است.
بطوریکه رومی ها زیر کف را کانال کشی کرده و هوای گرم را از آن عبور می
دادند و کره ای ها دود حاصل از سوخت را قبل از اینکه از دودکش عبور کند از
زیر کف انتقال می دادند. در سال 1940 نیز فردی بنام سام لویت برای این
منظور لوله های آب گرم را در زیر کف قرار داد. درکشور ایران نیز درمناطق
کوهستانی و سردسیر ازجمله آذربایجان این روش مورد استفاده قرار می گرفته،
که بیشترین مورد استفاده آن درحمام ها بود.
به طور کلی سه نوع روش
گرمایش از کف موجود است: 1-گرمایش با هوای گرم 2-گرمایش با جریان
الکتریسیته 3-گرمایش با آب گرم به دلیل اینکه هوا نمی تواند گرمای زیادی را
درخود نگاه دارد روش هوای گرم در موارد مسکونی چندان به صرفه نیست و روش
الکتریکی نیز فقط زمانی مقرون به صرفه است که قیمت انرژی الکتریکی کم
باشد.درمقایسه با دو روش ذکر شده، سیستم گرمایش با آب گرم ( هیدرولیک)
مقرون به صرفه تر و خوشایندتر می باشد.
بدین خاطر سالهای متوالی در
سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است. روش گرمایش از کف به عنوان راحت
ترین، سالم ترین وطبیعی ترین روش برای گرمایش شناخته شده است. همانطور که
افراد دریک روز سرد زمستانی توسط تشعشع خورشید احساس گرما می نمایند دراین
روش نیز گرما را بوسیله انتقال حرارت تشعشعی(تابشی) از کف دریافت می کنند و
یقیناً احساس آسایش بیشتری خواهند نمود. در این سیستم گرمایشی معمولاً
دمای آب گرم موجود در لوله های کف خواب بین 30 تا60 درجه سانتی گراد می
باشد که درمقایسه با سایر روشهای موجود، که دمای آب بین 54 تا 71 درجه
سانتی گراد است، 20 تا40 درصد در مصرف انرژی صرفه جوئی می شود. در ساختمان
هائی که دارای سقف بلند می باشند استفاده از سیستم گرمایش از کف باعث کاهش
مصرف انرژی و صرفه جوئی در مصرف سوخت می شود، به این خاطر که در سایر روشها
(مانند رادیاتور و بخاری) هوای گرم در اثر کاهش چگالی سبک شده و به سمت
سقف می رود و اولین جائی را که گرم می کند سقف می باشد (این موضوع به طور
واضح درسمت چپ شکل زیر مشخص می باشد). به علت بالا بودن دمای هوا در کنار
سقف میزان انتقال حرارت آن به سقف از هرجای دیگر بیشتر است و این عامل باعث
اتلاف مقدار زیادی انرژی می شود.
درروش گرمایش از کف ابتدا قسمت
پائین که مورد نیاز ساکنین است گرم می شود وهوا با دمای کمتری به سقف می
رسد، که این یکی از مزایای اصلی این سیستم می باشد. یکی دیگر از مزایای
استفاده از روش گرمایش از کف که امروزه بسیار مورد توجه واقع می شود آسایش و
راحتی افراد می باشد، به طوریکه آسایش و راحتی فرد در محل سکونتش بدون
اینکه از هر بابت دارای محدودیت باشد فراهم می شود. در نظر بگیرید که بدن
شما در یک اتاق بگونه ای گرم شود که شما در هنگام استراحت هیچگونه هوای
گرمی را استنشاق نکنید وتنفس شما بسیار ملایم صورت گیرد، این بهترین روش
گرم کردن در یک آپارتمان و یا یک منطقه صنعتی است. همه اعضای بدن شما بخصوص
پا که بیشترین فاصله را با قلب دارد همیشه گرم خواهد ماند و این برای
انسان بسیار مطلوب خواهد بود.
همانگونه که قبلاً اشاره شد در گرمایش
بوسیله رادیاتور یا بخاری دمای قسمت پائین اتاق سردتر از بالای آن می باشد
که این حالت برای کودکان که دارای اندام کوچکی هستند ناخوشایند است،
بطوریکه افزایش البسه آنها برای جلوگیری ازبیماری، آزادی کودکانه آنها را
محدود می کند. سیستم گرمایش از کف برخلاف رادیاتور که هوای محل سکونت را به
دلیل گرمای بیش ازحد خشک می کند،رطوبت را درحد متعادل نگه می دارد.
همانطور که می دانید بیشتر افراد از کثیف شدن دیوارها و محیط زندگی در اثر
استفاده ازمنابع گرمایی همچون بخاری و رادیاتور احساس نارضایتی می کنند. از
آنجا که درسیستم گرمایش از کف جریان هوا به آرامی از پایین به بالا می
باشد بنابراین دیوار ها پاکیزه می مانند. همین امر در مورد افرادی که دارای
آلرژی (حساسیت) هستند بسیار مورد اهمیت است زیرا که محیط زندگی عاری
ازهرگونه محرک خواهد شد. استفاده از این سیستم در مکانهایی همچون آشپزخانه و
حمام که کف آنها معمولاً خیس و مرطوب است مناسب بوده و باعث خشک شدن کف می
شود. مسئله مهم دیگر اینکه در این روش رطوبت زمین که دربعضی ازمنازل منجر
به بروز بیماریهای مفصلی می شود از بین رفته و باعث کاهش درد بیماران مبتلا
به ناراحتی هایی از قبیل رماتیسم خواهد شد.
همچنین از رطوبت
دیوارها و کپک زدن آن که شکل خوشایندی ندارد جلوگیری می شود و دیگر اینکه
در این سیستم جایی برای رشد و تکثیر حشرات موزی وجود ندارد. یکی دیگر از
فواید سیستم گرمایش از کف این است که دیگر فضای منزل یا محل کار توسط
دستگاههای رادیاتور و بخاری اشغال نمی شود و به همین منظور آزادی بیشتری در
تغییر دکوراسیون محل زندگی خواهید داشت. شاید به نظر آید که به هنگام نصب
سیستم کف خواب دیگر نمی توانید پوشش مورد علاقه تان را برای کف انتخاب
کنید! ولی این طور نیست. مطمئن باشید که شما می توانید برای پوشش کف منزل
خود از هر نوع مصالحی ازجمله سنگ، سرامیک، کاشی پارکت چوب وفرش نیز استفاده
کنید بدون اینکه تأثیری درگرمای مطلوب محیط شما بگذارد. یکی دیگر از
مزایای استفاده از سیستم گرمایش از کف در روشهای ذوب برف می باشد بطوریکه
از این روش برای ذوب یخ یا برف موجود در پیاده روها، لنگرگاههای بارگیری،
جاده ها، ورودی ساختمانها و بیمارستانها، باند فرود هواپیما و زمینهای
ورزشی از جمله زمین فوتبال وغیره که دسترسی آسان و سریع به محل الزامی است
می توان استفاده کرد. بطوریکه این روش علاوه برکاهش هزینه های برف روبی و
نمک پاشی، در حفظ ساختار موارد گفته شده بسیار موثر خواهد بود.